Академические исследования в современной науке

INFILATSIYA VA UNUING IQTISODIY O’SISHGA TASRI

2025-11-13T08:20:59+03:00

Ushbu maqolada inflatsiya tushunchasi, uning asosiy sabablari, turlari va iqtisodiyotga ta’siri ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, inflatsiyaning oldini olish va uni boshqarish usullari ham tahlil qilinadi. O‘zbekiston iqtisodiyoti misolida inflatsiyaning natijalari va hukumat tomonidan amalga oshirilayotgan choralar muhokama qilinadi. Shuningdek, jahon iqtisodiyotidagi inflatsiya holatlari ham keltirilgan. Maqola oddiy o‘quvchilar uchun tushunarli uslubda yozilgan bo‘lib, rasmiy statistik ma’lumotlarga asoslangan.

PREZIDENT ADMINISTRATSIYASI FAOLIYATINI TAKOMILLASHTIRISHDAGI XORIJIY TAJRIBA

2025-11-13T08:28:15+03:00

Mazkur maqolada Prezident administratsiyasining zamonaviy boshqaruv tizimidagi o‘rni, uning asosiy funksiyalari hamda xorijiy mamlakatlar tajribasida bu institutni takomillashtirish yo‘nalishlari tahlil etiladi. Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasida Prezident administratsiyasi faoliyatini yanada samarali tashkil etish bo‘yicha amaliy takliflar ilgari suriladi. Maqolada AQSh, Fransiya va Janubiy Koreya tajribalari tahlil qilinib, ularning ijobiy jihatlari O‘zbekiston sharoitiga moslashtirilgan holda yoritilgan.

O‘ZBEKİSTON RESPUBLİKASİDA DAVLAT XİZMATCHİLARİ İNTİZOMİY JAVOBGARLİGİNİNG HUQUQİY ASOSİNİ TAKOMİLLASHTİRİSH

2025-11-13T08:30:05+03:00

Ushbu maqolada davlat xizmatchilarini intizomiy javobgarlikka tortishning huquqiy asoslarini ta’minlash masalalari tahlil qilingan.

FROM COGNITION TO COMMUNICATION: NEUROLINGUISTIC PERSPECTIVES ON PRAGMATIC COMPETENCE.

2025-11-13T08:32:59+03:00

this thesis explores the neurolinguistic foundations of pragmatic competence by examining how the brain constructs and processes communicative intentions in various social contexts. Bridging the fields of cognitive neuroscience, pragmatics, and language acquisition, the study analyzes neural mechanisms—such as Theory of Mind (ToM), mirror neurons, and frontal-limbic interactions—that underlie context-dependent meaning construction and pragmatic inference. Through a review of fMRI/EEG-based research, it highlights how neurocognitive development influences a speaker’s ability to infer implicatures, manage speech acts, and adapt language to context. The paper proposes a model where pragmatic competence is seen as a neurodynamic integration of cognition, affect, and intention in communicative interaction.

“MAANFAATLAR TO‘QNASHUVI”NI “KORRUPSIYA”DAN FARQLASHNING MA’MURIY-HUQUQIY MEZONLARI VA ULARNING JAVOBGARLIK CHEGARALARIGA TA’SIRI

2025-11-13T15:18:44+03:00

Ushbu maqolada bugungi kunda muhim ahamiyat kasb etayotgan manfaatlar to‘qnashuvining huquqiy mohiyati, kelib chiqish sabablari va uning davlat boshqaruvidagi salbiy oqibatlari yoritilgan. Manfaatlar to‘qnashuvining huquqiy tabiati, uning yuzaga kelish omillari va oldini olishga qaratilgan institutsional mexanizmlar yoritilar ekan, mazkur holatning korrupsiyaviy xatti-harakatlardan farqi – ya’ni noqonuniy manfaat ko‘zlashning mavjudligi yoki mavjud emasligi, shaxsning subyektiv niyati va moddiy zarar keltirish elementi kabi belgilarga alohida e’tibor qaratiladi. Shuningdek, O‘zbekiston qonunchiligida „manfaatlar to‘qnashuvi“ni “korrupsiya”dan farqlashni huquqiy jihatdan mustahkamlash va amaliy mexanizmlarni takomillashtirish bo‘yicha takliflar ilgari surilgan.

BOSH PIYOZNING TANLANGAN ISTIQBOLLI NAV ICHIDAN KONKURS NAV SINOVI TASHKIL ETISH

2025-11-13T15:20:52+03:00

Qoraqolpog‘iston Respublikasining tuproq iqlim sharoitida xorijiy davlatlaridan keltirilgan bosh piyozning 32 tadan ortiq kolleksiyasining iqlimlashtirilganligi va qimmatli xo‘jalik belgilari o‘rganilganligi hamda aniqlanganligi maqolada yoritilgan. Standart Kaba-132 ga nisbatan Yangi Qizil nur navi qimmatli xo‘jalik belgilari bo‘yicha taqqoslab o‘rganilgan

INTERNET “ABADIY JAZO” FENOMENI VA SHAXSNING UNUTILISH HUQUQI: TARIXIY-HUQUQIY TAHLIL

2025-11-14T06:38:09+03:00

Ushbu maqolada internet makonida shaxs haqidagi ma’lumotlarning cheksiz saqlanishi natijasida yuzaga kelayotgan “abadiy jazo” (digital eternal punishment) fenomeni hamda unga javoban shakllangan shaxsning unutilishga bo‘lgan huquqining tarixiy ildizlari, shakllanish jarayoni va bugungi kunda qo‘llanish mexanizmlari tahlil qilinadi. Tadqiqotda Yevropa huquqiy tizimida mazkur huquqning paydo bo‘lishi, raqamli shaxsiy hayot daxlsizligi bilan bog‘liq muammolar hamda O‘zbekiston huquq tizimi uchun dolzarbligi ko‘rsatib o‘tiladi.

GENDER TENGLIGINI TA'MINLASH SIYOSATING DAVLAT BOSHQARUVIDAGI HUQUQIY MEXANIZMLARI.

2025-11-14T06:42:57+03:00

Mazkur tezisda O‘zbekiston Respublikasida gender tengligini ta’minlash siyosatining davlat boshqaruvi tizimidagi huquqiy mexanizmlari tahlil qilingan. Tadqiqotda konstitutsiyaviy asoslar, milliy qonun hujjatlari, institutsional tuzilmalar hamda xalqaro-huquqiy majburiyatlarning amaliy ahamiyati ochib beriladi. Shuningdek, gender tengligini ta’minlash sohasidagi milliy strategiyalar va ularning ijrosi misolida davlat boshqaruvining zamonaviy mexanizmlari tahlil etiladi. davlatimiz taraqqiyotining yangi bosqichida jamiyatning muhim bo‘lagi hisoblangan ayollar huquq va erkinliklarini xalqaro hamda milliy huquq tizimida himoya qilinish mexaniziming yanada dolzarb ahamiyati haqida shu bilan birga jamiyat rivojida ham ayollar mavqeyining oshib borayotganligi, xususan ularni har tomonlama davlat va jamiyat rivojida o`zining mustahkam o‘rniga, mustaqil pozitsiyasiga ega bo‘lib kelayotganligi bugungi kundagi muhim voqeylik sifatida namoyon bo‘layotganligiga alohida to‘xtalib o‘tilgan.

XOTIRA TURLARIDAN QANDAY QILIB SAMARALI FOYDALANISH KERAK

2025-11-14T06:46:02+03:00

Ushbu ilmiy ishda xotiraning mazkur turlari o‘rganilib, ulardan samarali foydalanish usullari yoritilgan. Ayniqsa, o‘quv jarayonida xotiraning o‘rni, bilimlarni mustahkamlashda takrorlash, guruhlash, assotsiatsiya va vizualizatsiya metodlarining ahamiyati ko‘rsatib berilgan. Tadqiqot davomida nazariy adabiyotlarni tahlil qilish, kuzatish, so‘rovnoma va test metodlari qo‘llanilgan bo‘lib, natijada xotirani rivojlantirishga yordam beradigan omillar va usullar aniqlangan. Xotira turlaridan samarali foydalanish nafaqat ta’lim oluvchilarning muvaffaqiyatini ta’minlaydi, balki shaxsning kasbiy va kundalik hayotidagi faoliyat samaradorligini ham oshiradi.

IMPROVING THE METHODOLOGY OF TEACHING ENGLISH BASED ON THE DUAL EDUCATION SYSTEM IN TECHNICAL COLLEGES.

2025-11-14T07:22:56+03:00

The dual education system integrates theoretical learning with practical training, providing students with both academic knowledge and professional skills. In technical colleges, this approach can significantly enhance English language teaching by combining classroom instruction with workplace communication practice. This thesis explores the challenges of teaching English in technical colleges under the dual education system and proposes innovative methodologies to improve language acquisition, communicative competence, and vocational relevance. The study emphasizes interactive learning, task-based activities, and real-world applications of English, aiming to align language education with students’ future professional needs.

THE ROLE OF VARIATIVE PROGRAMS IN DEVELOPING STUDENTS’ DIALOGIC SPEECH IN READING AND MOTHER TONGUE LESSONS

2025-11-14T09:44:50+03:00

This article examines the role of variative programs in enhancing dialogic speech among primary school students during reading and mother tongue lessons. The study highlights how flexible, adaptive, and student-centered programs can facilitate interactive communication, improve linguistic competence, and foster critical thinking. By integrating collaborative tasks, interactive exercises, and differentiated learning approaches, variative programs provide a comprehensive framework for promoting dialogic skills. Findings suggest that these programs significantly contribute to students’ ability to express ideas, engage in discussions, and develop socio-emotional competencies.

DAVLAT BOSHQARUVIDA SUN’IY INTELLEKT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISHINING HUQUQIY ASOSLARI

2025-11-14T09:59:20+03:00

Mazkur maqolada davlat boshqaruvi jarayonlariga sun’iy intellekt (SI) texnologiyalarini joriy etishning dolzarbligi, huquqiy asoslari va amaliy ahamiyati yoritilgan. Sun’iy intellektning davlat xizmatlari, soliq va bojxona tizimi, sog‘liqni saqlash hamda ijtimoiy himoya sohalarida qo‘llanishi orqali samaradorlikni oshirish, byurokratik jarayonlarni kamaytirish hamda inson omilini qisqartirishdagi rolini tahlil qilgan.

MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARDA EMOTSIONAL INTELLEKTUAL RIVOJLANTIRISH DASTURLARI VA ULARNING SAMARADORLIGI

2025-11-14T10:01:23+03:00

Bolalar hayotining birinchi yilidanoq faoliyatning eng oddiy turlari undagi shaxsiy qobiliyatlar, xususiyatlar, tevarak-atrofga ma’lum bir munosabatning shakllanishiga asos bo'lib xizmat qiladi. Masalan, kattalarning bolalar bilan bo'ladigan hissiy, hissiy-predmetli munosabatlaridanoq bolada dastlabki ijtimoiy talabni vujudga keltiradi, dastlabki harakat va tasavvurlar, taassurotlar shakllana boshlaydi. Harakat usullarini egallab borish orqali bolada faollik rivojlanadi. Ammo faollikning qay darajada rivojlanib borishi irsiyatga hamda taqlidchanlik qobiliyatiga bog'liq. Bola hayotining dastlabki yillarida kattalar bilan bo'ladigan munosabati va narsa-buyumlar bilan bajargan harakati asosiy faoliyat turi hisoblanadi. Bola bilan muomala qilish orqali kattalar ularni asta-sekin buyumlar olamiga olib kiradilar.

YASHIL SINF XONASI VA TABIAT BILAN ALOQANING KOGNITIV DAROMADGA TA’SIRI: DIQQATNI TIKLASH

2025-11-14T10:28:47+03:00

Atrof-muhitni muhofaza qilish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, resurs koʻp ishlatadigan iqtisodiyotdan taraqqiyotning innovatsion modeliga oʻtish hisobga olingan holda barqaror iqtisodiy rivojlanishni taʼminlash koʻp jihatdan XXI asrda har qanday davlatni iqtisodiy va ijtimoiy rivojlantirishning ustuvor yoʻnalishlarini belgilab beradi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) tomonidan ilgari surilayotgan “Barqaror rivojlanish” konsepsiyasi dunyo mamlakatlarining asosiy maqsadiga aylangan. XXI asrda barcha davlatlarning yuqori iqtisodiy oʻsishga erishish maqsadi barqaror rivojlanish maqsadi bilan almashdi. Bu oʻz navbatida, jahon iqtisodiyotning barcha yoʻnalishlari: qishloq xoʻjaligi, sanoat, transport, moliya, energetika, qurblish sohalari barchasi “yashil” tus olishi muhimligini anglatadi.

BOLALARDA DIQQAT YETISHMOCHILIK SINDIROM (DYS)

2025-11-14T10:32:23+03:00

Mazkur maqolada bolalarda diqqat yetishmovchiligi sindromi (DYS) yoki diqqat yetishmovchiligi va giperaktivlik buzilishi (DYGB) haqida so‘z yuritiladi. Ushbu sindrom hozirgi kunda pediatriya va bolalar psixonevrologiyasi sohasidagi eng dolzarb muammolardan biridir. Ushbu maqolada diqqat yetishmovchiligining sabablari, klinik belgilari, tashxis qo‘yish usullari hamda davolash yo‘llari tahlil qilinadi. Shuningdek, bu holatning bolalarning o‘qish faoliyatiga, ijtimoiy moslashuviga va psixologik rivojlanishiga ta’siri yoritiladi.

ADOLATLI JAMIYAT SARI: PARLAMENT VA QONUN USTUVORLIGI YO`LIDA

2025-11-14T10:37:25+03:00

Mazkur tezisda parlament va qonun ustuvorligi tamoyillari jamiyatda adolatli boshqaruv va taraqqiyotning asosiy kafolati sifatida tahlil qilinadi. O‘zbekistonning huquqiy islohotlar jarayonida parlamentning roli va uning qonun chiqaruvchi organ sifatidagi vazifalari o‘rganiladi. Parlamentning qonunlarni ishlab chiqish va ularning ijrosini nazorat qilishdagi o‘rni, shuningdek, qonun ustuvorligini ta'minlashga qaratilgan ijtimoiy va siyosiy jarayonlar haqida to‘liq ma'lumot beradi. Tadqiqotda, qonunlarning samarali ishlashini ta'minlashda davlat boshqaruvi, fuqarolik jamiyati va parlament o‘rtasidagi hamkorlikning ahamiyati ko‘rsatilgan. Ushbu ishning asosiy maqsadi, O‘zbekiston kontekstida qonun ustuvorligi va parlament faoliyatini yaxshilash yo‘llarini aniqlashdir.

ҒЎЗАНИ СУҒОРИШДА СМАРТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ

2025-11-14T10:40:14+03:00

Ушбу мақолада «cмарт суғориш» ҳақида тушунча, смарт суғориш бўйича хорижда ўтказилган тадқиқот натижаларининг шарҳи келтирилган. Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти Тошкент вилоятининг қадимдан суғориладиган типик бўз тупроқлари шароитида ўрта толали ЎзПИТИ-103 ва Султон ғўза навларининг мақбул суғориш тартиблари ва суғориш давомийлигини аниқлашда янги замонавий Веттинг фронт детектор (WFD) асбобидан фойдаланиб, смарт суғоришни ишлаб чиқиш бўйича олиб борилган илмий тадқиқотларнинг натижалари келтирилган. Смарт суғориш олиб борилганда ишлаб чиқариш назоратига нисбатан ҳар суғоришлар давомийлиги 2,0-3,5 соатга, жами мавсум давомидаги брутто суғориш меъёри 700 м³/га, нетто суғориш миқдори 180 м³/га, ер остига (фильтрация) беҳуда сарфланган сув меъёри эса 80 м³/га гача кам бўлганлиги кузатилган.

МУЛЬТИМEДИЙНOE OБOРУДOВAНИE КAК COВРEМEННOE CРEДCТВO НAГЛЯДНOCТИ НA УРOКAХ РEЛИГИOВEДEНИЯ

2025-11-15T06:32:57+03:00

Мультимeдийнoe oбoрудoвaниe являeтcя coврeмeнным и эффeктивным cрeдcтвoм нaгляднocти нa урoкaх рeлигиoвeдeния в унивeрcитeтaх. Oнo пoзвoляeт прeпoдaвaтeлям coздaвaть интeрaктивныe и привлeкaтeльныe урoки, кoтoрыe пoмoгaют cтудeнтaм лучшe пoнять и зaпoмнить мaтeриaл.

THE IMPACT OF MODERN TECHNOLOGY ON YOUNG PEOPLE

2025-11-15T09:47:05+03:00

In developing cenury smartphones have become one of the most widespread and influential technologies. This article aims to explore the multifaceted impact of these devices on modern life, focusing on both their advantages and disadvantages. By sharing my personal observations and insights, I examine how smartphones have developed over time and how they have increasingly captivated the younger generation. The article also investigates whether this widespread use serves a beneficial purpose or leads to negative consequences, particularly for youth.

THE INTERRELATIONSHIP BETWEEN RELIGION AND MEDICINE IN ANCIENT EGYPT

2025-11-15T10:02:55+03:00

In Ancient Egyptian society, religion and medicine developed as inseparable fields, and human health was interpreted in close connection with religious concepts. Early scholarly studies often examined Egyptian medicine as an independent discipline separate from religious practices; however, recent research demonstrates that such an approach is one-sided. Egyptian views on physiology, the causes of disease, and the process of healing evolved in harmony with religious beliefs and divine forces. For the Egyptians, health meant maat—the maintenance of cosmic balance—while illness signified the disturbance of this universal order. In the healing process, heka, the power of magic and divine force, played a crucial role. Physicians, priests, and healer-magicians in the society were recognized not only as professionals possessing medical knowledge but also as individuals who performed religious rituals.

QUVA ETNOTOPONIMINING KELIB CHIQISHIGA DOIR

2025-11-15T10:05:42+03:00

O‘rta asrlarga xos Quva shahri eramizdan oldingi I asrda shakllanib, V-VIII asrlarda eng gullagan, obod qiyofaga kirgan. IX-XII asrlarga kelib esa, shahar qayta tiklanib, Farg‘onada Axsikent bilan birga muhim markazga aylangan [1; 13].

UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABLARIDA INKLYUZIV O’QITISHNI RIVOJLANTIRISH TEXNOLOGIYASI VA METODLARI

2025-11-15T15:12:54+03:00

Mazkur tezisda Inklyuziv ta’lim va uni uzluksiz ta’lim tizimida tutgan o’rni hamda umumiy o’rta ta’lim maktablarida inklyuziv o’qitishni rivojlantirish kabi masalar batafsil bayon etilgan. Inklyuziv ta’limning mohiyati va metod hamda usullari haqida ham ma’lumotlar keltirilgan.